Sensorinöral işitme kaybı

15 Aralık 2022 - Okuma süresi: 3 dakika

Sensorinöral işitme kaybı

Sensörinöral işitme kaybı nedir?

Sensörinöral işitme kaybı, iç kulak veya vestibülokoklear sinir hasar gördüğünde veya sesi olması gerektiği gibi işleyemediğinde meydana gelir. Bu tip işitme kaybı sonradan ortaya çıkabilir veya genetik olabilir ve her yaştan insanda görülebilir.

İç kulak vevestibülokoklear sinir, işlenmek üzere beyne yüksek çözünürlüklü bir sinyal iletmekten sorumludur. İç kulak hasar gördüğünde, sesin çözünürlüğü azalır ve ses daha az duyulur ve anlaşılır hale gelir. Bu durum ayrıca yüksek seslere karşı toleransın azalmasına neden olur.

Sensörinöral işitme kaybının dereceleri

Sensörinöral işitme kaybının derecesi, bu kaybın ne kadar ciddi olduğunu gösterir. İşitme kaybı seviyeleri aşağıdaki gibidir:

hafif derece işitme kaybı: 26 - 40 dB HL
orta derece işitme kaybı: 41 - 55 dB HL
orta-ileri derece işitme kaybı: 56 - 70 dB HL
ileri derece işitme kaybı: 71 - 90 dB HL
çok ileri derece işitme kaybı: 91 - 100 dB HL.

Seviye ne kadar yüksek olursa, işitme kaybınızın derecesi ve işitme kabiliyetiniz üzerindeki etkisi o kadar büyük olur.

Bu kategorilerin günlük hayata olan etkileri nelerdir?

Hafif derece işitme kaybı: Bu kategoride işitme kaybına sahip olan kişiler, günlük hayatın bir parçası olan düşük seviyeli sesleri işitemeyebilirler. Söz konusu düşük seviyeli seslere nefes alış-verişi, yaprak hışırtısı, fısıldama, buzdolabı uğultusu, kedi mırlaması ve su damlaması gibi sesler örnek olarak gösterilebilir. Hafif işitme kaybı olan kişiler sessiz ortamlarda iyi iletişim kurabilse de, arka plan gürültüsü olan mekanlarda bazı ünsüz harflerle (“s”, “f” veya “t”) başlayan kelimeleri algılamada zorluk yaşayabilir.
Orta derece işitme kaybı: Orta derece işitme kaybı olan kişiler, normal seviyedeki konuşma seslerini duymakta ve anlamakta daha fazla zorluk yaşar. Orta derece işitme kaybına sahip kişiler, gün içerisinde konuşmaları takip edebilmek için daha fazla çaba göstermek zorunda kalabilir ve sessiz ortamlarda bile söylenenleri duymakta zorluk yaşayabilir veya yanlış anlayabilirler. Arka plan gürültüsünün olduğu ortamlarda normal seviyelerde bir konuşmayı takip etmek, bu kişiler için mümkün olmayabilir. Bu kişilerin duymakta zorluk çekeceği diğer seslere örnek olarak kahkaha, yağmur, ve kahve pişme sesi sayılabilir.
Orta-ileri derece işitme kaybı: Orta-ileri derece işitme kaybı olan kişiler, çoğu ortamda söylenenleri anlamakta güçlük çekerler. Gürültülü ortamlarda ise söylenenleri işitmek bu kişiler için çok daha zordur. Bu seviye işitme kaybına sahip olanlar, televizyon ve radyodan gelen sesi anlayabilmek için sesi oldukça yüksek seviyelere kadar açarlar. Bu kişilerin günlük hayatta işitmekte zorluk çekebileceği diğer sesler arasında akan su, çalar saat, yoğun caddeler, elektrikli diş fırçası ve çamaşır makinesi sesleri ile oyun oynayan çocukların sesleri sayılabilir.
İleri derece işitme kaybı: Şiddetli işitme kaybına sahip kişiler, normal ve orta düzeyde ses seviyelerinde gerçekleştirilen konuşmaları anlamakta çoğunlukla zorluk yaşarlar. Yüksek ses seviyelerinde yapılan konuşmalar, arka plan gürültüsü olmadığı sürece bu kişiler tarafından anlaşılabilir. İleri derece işitme kaybına sahip kişilerin günlük hayatta işitmekte zorluk çekebileceği diğer sesler arasında kapı zili, telefon, trafik gürültüsü, elektrikli süpürge, sifon, çalışan insanlar veya çeşitli ofis sesleri sayılabilir.
Çok ileri derece işitme kaybı: İleri derece işitme kaybı olan kişiler sadece çim biçme makinesi, motosiklet, ambulans sireni veya mikser gibi çok yüksek seviyeli sesleri duyabilirler. Normal ses seviyesinde yapılan konuşmalar, hatta bağırarak yapılan konuşmalar dahi bu kişiler tarafından işitilemeyebilir. Çok ileri derece işitme kaybı olanlar genellikle koklear implant takarlar veya konuşmayı anlamak için işaret dili veya dudak okuma yöntemine başvururlar.

Sensörinöral işitme kaybının belirtileri nelerdir?

Sensörinöral işitme kaybınız varsa, aşağıdakilerden birini veya daha fazlasını tecrübe etmeniz olasıdır:

restoran veya kafe gibi ortamlarda arkaplan gürültüsü olması durumunda konuşmaları duymakta ve anlamakta zorluk çekebilirsiniz
insanların mırıldandığını veya seslerin keskin olmadığını düşünebilirsiniz
çevrenizdekiler televizyonun sesini çok açmanızdan şikayetçi olabilir
kulaklarınız çınlayabilir
sık sık 'Ne?' sorusunu sorar veya insanlardan söylediklerini tekrar etmelerini istersiniz
telefonda konuşurken karşınızdakini anlamakta güçlük çekersiniz
çevrenizdeki insanlar duyma yetinizin zarar gördüğünü fark eder.

Bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, en kısa sürede işitme testi yaptırmalısınız. Randevu almadan önce çevrimiçi işitme testi ile işitme seviyenizi kontrol edebilirsiniz.

Sensörinöral işitme kaybının sebepleri nelerdir?

Sensörinöral işitme kaybı çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Sensörinöral işitme kaybı, nedenleri bakımından edinilmiş işitme kaybı kategorisine girer.

Edinilmiş işitme kaybı nedir?

Edinilmiş işitme kaybı, işitme kaybının doğumdan sonra ortaya çıktığı anlamına gelir.

Sensörinöral işitme kaybı, aşağıdaki nedenlerden dolayı görülebilir:

Presbiakuzi veya yaşa bağlı işitme kaybı. Bu işitme kaybı, yaşlandıkça zaman içinde kademeli olarak ortaya çıkar. Değişiklik kademeli olarak gerçekleştiğinden, işitme kaybını farkına varmak daha uzun sürebilir.
Gürültüye bağlı işitme kaybı. Yüksek seviyelerdeki ses, kulaklarınıza zarar verebilir. Maruz kalınan sesin düzeyine ve maruziyet süresine bağlı olarak işitme duyusunda geçici veya kalıcı hasar gerçekleşebilir. Gürültüye bağlı işitme kaybının nedenlerine örnek olarak konserler, kulaklıkla uzun süre yüksek sesli müzik dinleme, atıcılık/avlanma, elektrikli alet veya ekipman kullanımı motosiklet sürme veya gürültülü yerlerde çalışma (inşaat, kafe/restoran) gösterilebilir.
Travma. Kafa travması veya akustik travma kalıcı işitme kaybına neden olabilir. Kafa travması, kafaya darbe ile sonuçlanan herhangi bir kazadan kaynaklanabilir (örneğin, araba kazası, bisiklet kazası, düşme vb.). Akustik travma, patlama gibi aşırı yüksek bir ses nedeniyle oluşur. Akustik travma, iç kulakta yapısal hasara hatta gürültüye bağlı işitme kaybına sebep olabilir.
Ani sensörinöral işitme kaybı. Ani sensörinöral işitme kaybı, birden (örn. sabah uyandıktan sonra) gerçekleşen işitme kaybına verilen isimdir. Viral enfeksiyon, travma veya çeşitli hastalıkların işitme kaybına neden olduğu biliniyor olsa da bazı durumlarda bu tür işitme kayıplarının nedeni bulunamaz.
Sağlık faktörleri. Çeşitli sağlık faktörleri, işitme kaybı yaşama olasılığını artırabilir. Bu faktörler arasında diyabet, obezite, sigara veya yüksek tansiyon bulunur.

Sensörinöral işitme kaybının diğer potansiyel nedenleri nelerdir?

Sensörinöral işitme kaybı, genetik veya diğer nedenlere bağlı olarak da ortaya çıkabilir.
Bu nedenlerden bazıları şunlardır:

Genetik bozukluklar. Birçok genetik bozukluk, işitme kaybını beraberinde getirebilir (örneğin, Waardenburg sendromu, Usher sendromu).
Kalıtsal. İşitme kaybı kalıtsal olabilir. Ailenizde işitme kaybı öyküsü varsa, işitme duyunuzu sürekli olarak gözlemlemek iyi bir fikir olabilir.
Konjenital bozukluklar. Konjenital, bir durumun doğumdan itibaren var olduğu anlamına gelir. Bebekler, kalıtsal faktörler veya kulak şekli bozukluğu gibi diğer tıbbi nedenlerden ötürü doğuştan işitme kaybına sahip olabilirler.

Sensörinöral işitme kaybı nasıl tedavi edilir?

Kalıcı sensörinöral işitme kaybının tedavisinde en sık kullanılan araç, işitme cihazlarıdır. İşitme cihazları, kulağın arkasına veya içine takılan ve sesi daha yüksek ve daha net hale getiren küçük elektronik cihazlardır. Bu cihazlar, kişiye ve kişinin işitme kaybı seviyesine özel olarak üretilirler.

İşitme cihazları ve farklı işitme cihazı seçenekleri ilgili daha fazla bilgi edinmek için metne tıklayın. İşitme uzmanınız, ihtiyaçlarınıza en uygun işitme cihazını seçmenize yardımcı olabilir.

Koklear implant adı verilen cihazlar, sensörinöral işitme kaybını tedavi etmek için kullanılabilir. Koklear implantlar, vestibülokoklear siniri küçük elektriksel uyarılarla kulağa sesi iletir.

Bu implantlar, koklear (iç kulak organı) içine yerleştirilen küçük bir uzantı ve kulağın arkasına yerleştirilen bir mıknatıstan oluşur. Koklear implantlarına aynı zamanda harici bir alıcı ve işitme cihazı bulunmaktadır. Bu yöntem, çok ileri seviye işitme kaybı olanlar ve geleneksel işitme cihazlarından çok az veya hiç fayda görmeyenler tarafından tercih edilebilir.

Sensörinöral işitme kaybı nasıl önlenebilir?

Sensörinöral işitme kaybı zamanla daha da kötüleşebilir. İşitme kaybınız kalıtsal ise bundan kaçınmak zor olacaktır. Ancak işitme duyusunun yaşadığı zararı azaltmak veya bu zararı tamamen ortadan kaldırmak için atılabilecek belli başlı adımlar mevcuttur.

Kulak koruyucu kullanın. Yüksek sesler ve gürültü, işitme kaybına neden olabilir. Konserler, atış, motosiklet, araba yarışları vb. gibi gürültülü etkinliklere katılırken kulak koruyucular kullanılarak duyulan ses seviyesi daha güvenli seviyelere çekilebilir. Kulak tıkacı ve kulaklık gibi birçok kulak koruyucu vardır. Bir işitme uzmanı, seçenekleri size açıklayabilir ve yaşam tarzınıza en uygun kulak koruyucu önlemin hangisi olduğunu bulmanıza yardımcı olabilir.
Sesi kısın. Müzik, radyo, televizyon vb. cihazlar aracılığıyla yayın izlerken ve dinlerken ses seviyesini güvenli noktalarda tutmak önemlidir. Bazı ses cihazları bir azami ses sınırı belirlemenize izin verir. Müziğinizin sesini ortam gürültülü olduğu için açıyorsanız, bunun yerine gürültü önleyici kulaklıkları deneyebilirsiniz.
İşitme kaybını tespit etmek veya işitmenizdeki değişiklikleri izlemek için düzenli olarak işitme testi yaptırın. Çevrimiçi bir işitme testi ile işitme duyunuzdaki değişiklikleri kolayca gözlemleyebilir ve kapsamlı bir işitme testi yaptırmanız gerekip gerekmediğini anlayabilirsiniz.
İlaçlarınızı takip edin. Bazı ilaçlar yan etki olarak işitme duyunuza zarar verebilir. Bu tür ilaçlara ototoksik ilaçlar denir. Ototoksik bir ilaç kullanıyorsanız, işitme duyunuzda zamanla herhangi bir değişiklik olup olmadığını gözlemlemeniz çok önemlidir. Mümkünse, ototoksik olmayan diğer ilaç seçenekleri hakkında doktorunuza danışın.